Ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) είναι ο νέος νόμος περί προστασίας δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντικαθιστά την Οδηγία για την προστασία των δεδομένων, η οποία εφαρμόζεται από το 1995. Παρόλο που ο κανονισμός GDPR διατηρεί πολλές από τις αρχές που θεσπίστηκαν με την Οδηγία, είναι πολύ πιο φιλόδοξος. Μεταξύ των πιο αξιοσημείωτων αλλαγών του, ο κανονισμός GDPR παρέχει τη δυνατότητα σε μεμονωμένα άτομα να έχουν μεγαλύτερο έλεγχο στα προσωπικά δεδομένα τους και επιβάλλει πολλές νέες υποχρεώσεις στους οργανισμούς που συλλέγουν, χειρίζονται ή αναλύουν προσωπικά δεδομένα. Ο κανονισμός GDPR παρέχει επίσης στους εθνικούς νομοθέτες νέες εξουσίες για την επιβολή σημαντικών προστίμων σε οργανισμούς που παραβιάζουν το νόμο.

Ο κανονισμός GDPR επιβάλλει ένα ευρύ φάσμα απαιτήσεων στους οργανισμούς που συλλέγουν ή επεξεργάζονται προσωπικά δεδομένα, καθώς και την υποχρέωση να συμμορφώνονται με έξι βασικές αρχές:

• Διαφάνεια, αντικειμενικότητα και νομιμότητα ως προς το χειρισμό και τη χρήση των προσωπικών δεδομένων
• Περιορισμός της επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων για καθορισμένους, ρητούς και νόμιμους σκοπούς
• Συλλογή και αποθήκευση μόνο των ελάχιστων προσωπικών δεδομένων που απαιτούνται για έναν σκοπό
• Διασφάλιση της ακρίβειας των δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας διαγραφής και επεξεργασίας τους
• Περιορισμός της περιόδου αποθήκευσης των προσωπικών δεδομένων
• Διασφάλιση της ασφάλειας, της ακεραιότητας και της εμπιστευτικότητας των προσωπικών δεδομένων

Ο κανονισμός GDPR ισχύει για οργανισμούς κάθε μεγέθους, ανεξαρτήτως κλάδου. Ειδικότερα, ο κανονισμός GDPR ισχύει για τα εξής:

• την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων κάθε ατόμου, αν η επεξεργασία πραγματοποιείται στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων ενός οργανισμού εγκατεστημένου στην ΕΕ (ανεξάρτητα από το πού πραγματοποιείται η επεξεργασία),
• την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων ατόμων που κατοικούν στην ΕΕ από έναν οργανισμό εγκατεστημένο εκτός της ΕΕ, εφόσον η επεξεργασία σχετίζεται με την παροχή προϊόντων ή υπηρεσιών σε αυτά τα άτομα ή την παρακολούθηση της συμπεριφοράς τους.

Ο κανονισμός GDPR διέπει τη συλλογή, την αποθήκευση, τη χρήση και την κοινή χρήση των “προσωπικών δεδομένων”. Τα προσωπικά δεδομένα ορίζονται ευρέως στα πλαίσια του κανονισμού GDPR ως οποιαδήποτε δεδομένα σχετίζονται με ένα ταυτοποιημένο ή ταυτοποιήσιμο φυσικό πρόσωπο. Σε αυτά ενδέχεται να περιλαμβάνονται πληροφορίες, όπως διευθύνσεις IP, βάσεις δεδομένων πωλήσεων, δεδομένα εξυπηρέτησης πελατών, φόρμες παρατηρήσεων και άλλα.

Σύμφωνα με τον κανονισμό GDPR, υποχρεούστε να ενσωματώσετε δυνατότητες και λειτουργίας προστασίας του ιδιωτικού απορρήτου στα προϊόντα και τις υπηρεσίες σας από την πρώτη στιγμή της σχεδίασής τους. Πρέπει να αναπτύξετε δυνατότητες με βάση παράγοντες, όπως τη φύση της επεξεργασίας και τους κινδύνους που ενέχει για το ιδιωτικό απόρρητο, την ανάγκη για ασφάλεια και το κόστος υλοποίησης. Πρέπει επίσης να θέσετε σε εφαρμογή μέτρα, για να διασφαλίσετε ότι βάσει προεπιλογής δεν θα υποβάλλονται σε επεξεργασία περισσότερα δεδομένα από όσα απαιτούνται.

Το πρόστιμο για σοβαρές παραβιάσεις θα αγγίζει τα 20 εκατομμύρια ευρώ το μέγιστο ή το 4% των παγκόσμιων εσόδων ενός οργανισμού, όποιο είναι μεγαλύτερο. Επίσης, ο κανονισμός GDPR δίνει στους καταναλωτές (και στους οργανισμούς που ενεργούν για λογαριασμό τους) τη δυνατότητα να κινήσουν αστικές δικαστικές διαδικασίες κατά οργανισμών που παραβιάζουν τον κανονισμό GDPR.

Το Άρθρο 4 του κανονισμού GDPR περιλαμβάνει μια λίστα όρων με ορισμούς οι οποίοι χρησιμοποιούνται στον κανονισμό. Ακολουθούν οι βασικοί όροι που πρέπει να κατανοήσετε:

• Ελεγκτής. Ο ελεγκτής είναι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, η δημόσια αρχή, η υπηρεσία ή άλλος φορέας που, μόνος ή από κοινού με άλλους, καθορίζει τον τρόπο και τους λόγους της επεξεργασίας δεδομένων.
• Υπεύθυνος επεξεργασίας. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας είναι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, η δημόσια αρχή, η υπηρεσία ή άλλος φορέας που επεξεργάζεται προσωπικά δεδομένα για λογαριασμό του ελεγκτή.
• Προσωπικά δεδομένα. Πρόκειται για κάθε πληροφορία που αφορά ταυτοποιημένο ή ταυτοποιήσιμο φυσικό πρόσωπο, το οποίο ονομάζεται και “υποκείμενο των δεδομένων”. Η ταυτότητα ενός ατόμου μπορεί να εξακριβωθεί άμεσα ή έμμεσα μέσω αναφοράς σε αναγνωριστικό στοιχείο ταυτότητας, όπως όνομα, αριθμό ταυτότητας, δεδομένα θέσης, ηλεκτρονικό αναγνωριστικό ταυτότητας ή παράγοντες που προσιδιάζουν στη σωματική, φυσιολογική, γενετική, ψυχολογική, οικονομική, πολιτιστική ή κοινωνική ταυτότητα του.
• Επεξεργασία. Αναφέρεται σε κάθε πράξη ή σειρά πράξεων που πραγματοποιούνται, με ή χωρίς τη χρήση αυτοματοποιημένων μέσων, σε προσωπικά δεδομένα ή σε σύνολα προσωπικών δεδομένων. Οι πράξεις ενδέχεται να περιλαμβάνουν τη συλλογή, την καταχώριση, την οργάνωση, τη διάρθρωση, την αποθήκευση και άλλα.
• Ψευδωνυμοποίηση. Είναι η επεξεργασία προσωπικών δεδομένων κατά τρόπο ώστε τα προσωπικά δεδομένα να μην μπορούν πλέον να αποδοθούν σε συγκεκριμένο υποκείμενο των δεδομένων χωρίς τη χρήση συμπληρωματικών πληροφοριών, εφόσον οι εν λόγω συμπληρωματικές πληροφορίες διατηρούνται χωριστά.

Θα πρέπει να διαβάσετε το πλήρες κείμενο του Άρθρου 4 του κανονισμού GDPR για την αναλυτική περιγραφή κάθε βασικού όρου.

Σύμφωνα με τον κανονισμό GDPR, ο οργανισμός σας υποχρεούται να λαμβάνει μέτρα για τη διατήρηση της ασφάλειας των προσωπικών δεδομένων σας. Σε αυτά τα μέτρα περιλαμβάνονται “οργανωτικά μέτρα”, όπως ο περιορισμός του αριθμού των ατόμων εντός του οργανισμού σας που μπορούν να αποκτούν πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα και “τεχνικά μέτρα”, όπως η κρυπτογράφηση.

Ο κανονισμός GDPR δεν καθορίζει ούτε επιβάλλει τα ακριβή μέτρα ασφαλείας που πρέπει να λαμβάνουν οι οργανισμοί. Αντίθετα, εσείς υποχρεούστε να καθορίσετε ποια μέτρα ασφαλείας πρέπει να λάβετε με βάση παράγοντες, όπως η φύση των προσωπικών δεδομένων που συλλέγετε, η ευαισθησία τους και οι κίνδυνοι τους οποίους ενέχει η επεξεργασία.

Υπάρχουν πολλοί τύποι κινδύνων ασφαλείας που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Στους συνήθεις κινδύνους περιλαμβάνονται η φυσική εισβολή, η παραπλανητική συμπεριφορά υπαλλήλων, η τυχαία απώλεια δεδομένων και οι εισβολείς στο διαδίκτυο. Η ανάπτυξη ενός προγράμματος διαχείρισης κινδύνων και η λήψη βημάτων μετριασμού των κινδύνων, όπως η προστασία κωδικών πρόσβασης, τα αρχεία καταγραφής ελέγχου και η υλοποίηση διαδικασιών κρυπτογράφησης, μπορούν να βοηθήσουν στη διασφάλιση της συμμόρφωσης.

Ο κανονισμός GDPR ορίζει την “παραβίαση προσωπικών δεδομένων” ως “παραβίαση της ασφάλειας που οδηγεί σε τυχαία ή παράνομη καταστροφή, απώλεια, μεταβολή, άνευ άδειας γνωστοποίηση ή πρόσβαση προσωπικών δεδομένων που διαβιβάστηκαν, αποθηκεύτηκαν ή υποβλήθηκαν κατ’ άλλο τρόπο σε επεξεργασία.”

Σε περίπτωση τέτοιου είδους παραβίασης, υποχρεούστε να τη γνωστοποιήσετε στις ρυθμιστικές αρχές εντός 72 ωρών από τον εντοπισμό της. Ενδέχεται επίσης να πρέπει να ενημερώσετε τους πελάτες σας (ή τα “υποκείμενα δεδομένων”) αν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος βλάβης για αυτούς λόγω της παραβίασης.

Σημαίνει ότι πρέπει να παρέχετε ειλικρινείς και σαφείς διευκρινίσεις για τον λόγο και τον τρόπο επεξεργασίας των δεδομένων των ατόμων. Ο κανονισμός GDPR περιλαμβάνει αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με την ενημέρωση που πρέπει να παρέχετε στα άτομα για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων και σε αυτές περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, πληροφορίες για τα εξής:

• Το λόγο για τον οποίο επεξεργάζεστε τα προσωπικά δεδομένα,
• Τη διάρκεια αποθήκευσης αυτών των δεδομένων (ή τα κριτήρια για τον καθορισμό της διάρκειας αποθήκευσης των δεδομένων),
• Τα άτομα ή τους οργανισμούς με τους οποίους θα γίνει κοινή χρήση των προσωπικών δεδομένων και
• Εάν θα πραγματοποιείται διαβίβαση των προσωπικών δεδομένων εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.

Οφείλετε να παρουσιάζετε αυτές τις πληροφορίες με σαφή και εύκολα προσβάσιμο τρόπο. Για αυτόν το λόγο, είναι καλή ιδέα να ελέγχετε προσεκτικά τις γνωστοποιήσεις σας αναφορικά με τις απαιτήσεις του κανονισμού GDPR.